เมื่อไปเที่ยวญี่ปุ่น..กิจกรรมที่เหล่านักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด หรือเรียกได้ว่าถ้าไม่ทำก็ถือว่ามาไม่ถึงญี่ปุ่นอย่างแท้จริง นั่นก็คือ ‘การแช่ออนเซน’ นั่นเอง ออนเซน หรือ บ่อน้ำพุร้อน เป็นแหล่งน้ำพุร้อนที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติบริเวณรอบๆ ภูเขาไฟ อุดมไปด้วยแร่ธาตุมากมาย มีสรรพคุณช่วยให้ผ่อนคลายทั้งร่างกายและจิตใจ รวมถึงช่วยในการบรรเทาหรือฟื้นฟูสุขภาพของผู้แช่ได้ ทำให้การแช่ออนเซนกลายเป็นกิจกรรมยอมฮิตจนถือได้ว่าเป็นวัฒนธรรมประจำชาติอย่างหนึ่งของญี่ปุ่นอีกด้วย..
ด้วยความที่ชาวญี่ปุ่นเป็นชนชาติที่มีระเบียบวินัยเป็นอย่างมาก การลงแช่บ่อน้ำพุร้อนนี้ก็มีระเบียบที่นักท่องเที่ยวควรรู้ก่อนลงแช่ด้วยเช่นกัน จะมีอะไรบ้าง ไปดูกันเลยจ้า...
ข้อควรรู้เล็กๆ น้อยๆ และมารยาทก่อนการเข้าใช้ออนเซน
1. การเลือกห้องแช่ออนเซน : แม้ว่าหลายๆ ที่จะมีให้เลือกแช่ทั้งแบบบ่อแยก (ชาย / หญิง) หรือ บ่อรวม ก็ตาม แต่ส่วนใหญ่แล้วที่พบกันได้ทั่วไปจะเป็นบ่อแยกของแต่ละเพศนะคะ
*ทิปเล็กๆ ที่เพื่อนๆ ควรรู้ก่อนเดินเข้าประตูก็คือ ทางญี่ปุ่นจะใช้สี เป็นสัญลักษณ์ในการระบุว่าบ่อไหนเปิดให้ใช้สำหรับสำหรับเพศอะไรโดย ผ้าสีน้ำเงิน = เพศชาย และ ผ้าสีแดง = เพศหญิง เพราะฉะนั้นสังเกตสัญลักษณ์กันให้ดีๆ เพราะถ้าเข้าผิดอาจจะเจอเซอร์ไพรส์แบบไม่ทันตั้งตัวกันได้นะคะ
2. ในการแช่ออนเซนต้อง ‘ถอด’ เสื้อผ้าออกให้ครบทุกชิ้น ชุดที่จะลงแช่ได้มีแค่ชุดวันเกิดของเรา (naked skin) เท่านั้นเลยค่ะ
3. ในห้องพัก หรือ ที่แช่ออนเซนแต่ละที่ จะมีเตรียมผ้าขนหนูผืนเล็กๆ ขนาดคล้ายผ้าเช็ดผมของเราไว้ให้ ผ้าผืนนี้เราจะนำมาใช้ในระหว่างการแช่นะคะ
4. ผ้าขนหนูผืนใหญ่จะต้องวางทิ้งไว้ที่หน้าห้องบริเวณชั้นวางของเท่านั้น จะไม่นำติดตัวเข้าไปในห้องแช่น้ำร้อน หรือนำมาพันตัวในขณะแช่นะคะ
5. ก่อนการลงแช่ในบ่อน้ำพุร้อน เราจำเป็นจะต้องชำระล้างร่างกายของเราให้สะอาดซะก่อน ซึ่งแต่ละที่จะมีตั้งที่อาบน้ำฝักบัวไว้ให้ โปรดล้างสบู่และยาสระผมอกให้หมดก่อนลงแช่ในบ่อ
*ข้อควรระวัง* โปรดนั่งอาบน้ำอย่างสุภาพบนเก้าอี้เล็กที่ทางสถานที่เตรียมไว้ให้ อย่ายืนอาบกันนะคะ
6. ไม่ส่งเสียงดังในขณะแช่น้ำร่วมกับผู้อื่น
8 ขั้นตอนง่ายๆ ในการแช่ออนเซน
1. เตรียมตัวก่อนแช่ออนเซน: สิ่งที่ต้องเตรียมไปด้วยคือ ผ้าขนหนูผืนใหญ่ (สำหรับเช็ดตัวให้แห้ง) ผ้าขนหนูผืนเล็ก (สำหรับปิดบังส่วนสงวน หากคุณรู้สึกอายที่จะเดินเข้าไปอย่างเปิดเผย และใช้สำหรับวางไว้บนศีรษะ) ชุดแห้งสำหรับผลัดเปลี่ยนหลังแช่เสร็จ
2. ถอดเสื้อผ้าและเครื่องประดับออกให้หมด: เก็บสัมภาระและสิ่งของที่เตรียมมาทั้งหมดไว้ในล็อคเกอร์ที่ทางสถานที่เตรียมไว้ให้ นำติดตัวไปแค่ผ้าขนหนูผืนเล็กเท่านั้น
3. อาบน้ำให้เสร็จเรียบร้อยก่อนลงแช่: เกือบทุกสถานที่แช่ออนเซนในประเทศญี่ปุ่น โดยเฉพาะโรงอาบน้ำใหญ่ๆ และโรงแรมจะเตรียมแชมพูและสบู่ไว้ให้แขกอยู่แล้ว ดังนั้นท่านสามารถชำระล้างร่างกายได้ตามสะดวก อย่าลืมว่า! เวลาอาบน้ำให้นั่งอาบเท่านั้นนะคะ
4. เข้าห้องซาวน่า: เมื่อเข้าห้องซาวน่า ค่อยๆ ทำความคุ้นเคยกับอุณหภูมิในห้อง ก่อนนั่งบนผ้าขนหนูผืนเล็กที่นำเข้าไปด้วยเพื่อป้องกันความร้อนที่มากเกินไป และเมื่อออกจากห้องซาวน่า แนะนำให้ล้างตัวด้วยน้ำเย็น หรือลงแช่ที่บ่อน้ำเย็น ใกล้ๆ ห้องซาวน่า แม้น้ำเย็นที่ว่าจะทำให้หนาวจนเข็ดฟัน แต่รับรองว่าการลงแช่น้ำเย็นทันทีหลังออกจากห้องซาวน่าจะให้ประโยชน์ที่ดีมากๆ เลยเชียวล่ะ
5. ลงแช่บ่อน้ำร้อน: โดยปกติอุณหภูมิในบ่อน้ำร้อนจะอยู่ที่ประมาณ 39 องศาเซลเซียส มีให้เลือกหลายแบบทั้งแบบในร่ม (indoor) และภายนอกอาคาร (outdoor) แต่ละบ่ออาจมีแร่ธาตุต่างกันไปขึ้นอยู่กับแต่ละสถานที่ ในการแช่แต่ละครั้งควรเริ่มจากลงแช่โดยหย่อนขาลงไปก่อน เมื่อร่างกายปรับอุณหภูมิได้แล้วจึงค่อยๆ นั่งลงให้แช่ถึงระดับครึ่งตัว และเมื่อคุ้นชินกับอุณหูมิของน้ำจึงค่อยลงแช่ทั้งตัว (โปรดระวังเส้นผมของท่าน สำหรับสุภาพสตรีที่มีผมยาว ควรเก็บผมให้เรียบร้อย อย่าให้ผมตกลงไปแช่ในน้ำ)
6. ผ่อนคลายกับน้ำร้อน เพื่อสุขภาพที่ดี: เชื่อกันว่าการแช่น้ำร้อนนี้ จะช่วยให้ระบบไหลเวียนของเลือดดีขึ้น อีกทั้งแร่ธาตุที่อยู่ในน้ำจะช่วยให้ผู้แช่มีผิวพรรณที่ดี และช่วยปรับสมดุลในร่ายกาย ทำให้มีสุขภาพที่ดียิ่งขึ้นหลังการแช่ ดังนั้นผู้แช่จึงควรช่วยกันรักษาความสงบในการแช่ ไม่ส่งเสียงเอะอะโวยวาย หรือรบกวนการช่ของผู้อื่น สำหรับระยะเวลาในการแช่ ปกติจะอยู่ที่ประมาณ 15-30 นาที ต่อการแช่หนึ่งครั้ง แต่ขึ้นอยู่กับความสามารถและความทนทานของร่างกายแต่ละบุคคล ไม่ควรฝืนแช่นานเกินไป
7. หลังแช่เสร็จ: เมื่อลุกขึ้นจากบ่อน้ำร้อนใหม่ๆ ไม่ควรรีบอาบน้ำในทันที เพราะนอกจากจะทำให้ร่างกายปรับอุณหภูมิไม่ทันแล้ว ยังอาจทำให้แร่ธาตุหายไปจากร่ายกายด้วย ควรนั่งพักอีกสักครู่เพื่อซึบซับแร่ธาตุให้เรียบร้อยเสียก่อนจึงค่อยไปอาบน้ำ หรือบางท่านอาจจะแค่เช็ดตัวให้แห้งเพื่อรักษาแร่ธาตุให้อยู่กับตัวไปนานๆ ก็ได้เช่นกัน เมื่อออกจากห้องแช่น้ำร้อน เช็ดตัวให้แห้ง และแต่งตัวให้เรียบร้อย
8. ดื่มน้ำหลังแช่ออนเซน: การแช่ออนเซนจะทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำ ดังนั้นจึงควรจิบน้ำเพื่อเติมน้ำให้ร่างกายหลังแช่เสร็จ
ข้อควรระวังในการแช่ออนเซน
1. หากในระหว่างที่แช่รู้สึกมึนหัว ให้ค่อยๆ ลุกออกจากบ่อน้ำร้อน ก่อนยืนนิ่งให้รู้สึกดีขึ้นและรู้สึกมั่นคงดีแล้วค่อยขยับตัวต่อ
2. อย่าลงแช่ออนเซน หากคุณเพิ่งดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์มาในปริมาณมาก หรือเพิ่งออกกำลังกายเสร็จใหม่ๆ เพราะจะทำให้ความดันของคุณสูงขึ้นและมีโอกาสเกิดอันตรายได้สูง
3. ในขณะที่อยู่ในห้องแช่ ควรค่อยๆ เดินเพื่อป้องกันการลื่นหกล้ม
4. หากรู้สึกคอแห้ง ให้ออกมาดื่มน้ำจากตู้น้ำที่ตั้งไว้บริการหน้าห้องอาบน้ำ ห้ามดื่มน้ำจากในบ่อเด็ดขาด
5. ส่วนใหญ่ออนเซนในญี่ปุ่นจะไม่อนุญาตให้ผู้มีรอยสักลงแช่ อาจมียกเว้นในบางสถานที่
6. ไม่นำอาหารหรือเครื่องดื่มเข้าไปรับประทานในขณะแช่ออนเซน
7. ไม่นำมือถือ หรือกล้องเข้าไปถ่ายภาพในห้องแช่ออนเซน
8. ไม่จ้องมองรูปร่างของผู้ใช้บริการคนอื่นๆ ในห้องออนเซน
9. สำหรับผู้สูงอายุ หรือมีปัญหาด้านสุขภาพเกี่ยวกับระบบความดันโลหิตและระบบหัวใจ ควรระมัดระวังในการแช่ออนเซน